ZAFAR MI, Mills KE, Zheng J, Regmi A, et al. Low-glycemic index diets as an intervention for diabetes: a systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2019 Aug 2 pii: 5543221. doi: 10.1093.
Ο γλυκαιμικός δείκτης (Glycemic index, GI) εκφράζει τη επίδραση ενός τροφίμου στη συγκέντρωση του μεταγευματικού σακχάρου, συγκριτικά με το λευκό ψωμί (1). Τα τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη προκαλούν πιο ήπιες μεταγευματικές αυξήσεις και συνεπώς συμβάλουν σε καλύτερη γλυκαιμική ρύθμιση, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό στα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 και 2 (ΣΔτ1, ΣΔτ2) (2).
Η ακριβής επίδραση των χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη διαιτών στα άτομα με ΣΔτ1, ΣΔτ2 αλλά και σε άτομα με διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη, αποτέλεσε το αντικείμενο συστηματικής ανασκόπησης και μετα-ανάλυσης (3). Η αναζήτηση στη βιβλιογραφία συμπεριέλαβε: χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη ή χαμηλού γλυκαιμικού φορτίου δίαιτες συγκριτικά με υψηλού γλυκαιμικού δείκτη, χαμηλού λίπους ή χαμηλών υδατανθράκων δίαιτες, δίαιτες απώλειας βάρους ή άλλες ειδικές δίαιτες, χρονικής διάρκειας τουλάχιστον μιας εβδομάδας, σε παραμέτρους όπως: η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c), η γλυκόζη νηστείας (fasting blood glucose, FBG), η ινσουλίνη νηστείας (fasting blood insulin, FBI), ο δείκτης HOMA-IR, η μεταγευματική γλυκόζη (postprandial blood glucose, PPBG), τα λιπίδια, το σωματικό βάρος (ΣΒ) και ο Δείκτης Μάζας Σώματος (body mass index, BMI).
Η παρούσα μετα-ανάλυση έδειξε σημαντική επίδραση της χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη δίαιτας στην HbA1c (SMD = −0.19; 95% CI: −0.28, −0.11; P <0.0001) και στην FBG (SMD = −0.15; 95% CI: −0.26, −0.03; P = 0.01). Στη σύγκριση μεταξύ ατόμων με διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη, ΣΔτ2 και ΣΔτ1, δεν διαπιστώθηκαν σημαντικές διαφορές, πλην της μεγαλύτερης μείωσης της FBG σε ασθενείς με ΣΔτ2 (SMD = −0.17;95% CI: −0.27, −0.07; P = 0.0009). Στη σύγκριση των υπο-ομάδων αναλόγως ΣΒ, διαπιστώθηκε μεγαλύτερο όφελος στους νορμοβαρείς ασθενείς, τόσο ως προς την HbA1c όσο και ως προς την FBG, που μειωνόταν όσο αύξανε ο βαθμός παχυσαρκίας. Δεν αναδείχτηκαν σημαντικές διαφορές στην FGI, HOMA-IR και τις ανάγκες σε ινσουλίνη για τους ασθενείς με ΣΔτ1. ‘Οσον αφορά στα λιπίδια, υπήρχε σημαντική μείωση στην ολική χοληστερόλη (SMD = −0.14; 95% CI: −0.23, −0.05; P = 0.003) και στην LDL (SMD = −0.18; 95% CI: −0.28, −0.07; P = 0.001) , οφειλόμενη ως επί το πλείστον στη βελτίωση των παραμέτρων αυτών στα άτομα με διαταραχή ανοχής στη γλυκόζη. Αν και η ανάλυση των 22 μελετών που συμπεριέλαβαν μέτρηση BMI ανέδειξε μείωση με τις χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη δίαιτες (SMD = −0.16; 95% CI:−0.28, −0.04; P = 0.01) της τάξης του 0,6 Kg/m2, στο σύνολο των 42 μελετών δεν φάνηκε επίδραση στο ΣΒ (SMD = −0.08; 95% CI: −0.16, 0.00; P = 0.07) , με εξαίρεση τα άτομα με παχυσαρκία (SMD = −0.14; 95% CI: −0.24, −0.04; P = 0.007) .
Τα αποτελέσματα ήταν πιο εμφανή όσο μεγαλύτερη ήταν η διάρκεια της μελέτης. Η βελτίωση στις ανωτέρω παραμέτρους αφορούσε κυρίως σε άτομα με ΣΔτ2, ενώ διαπιστώθηκε περιορισμένος αριθμός μελετών διατροφολογικής παρέμβασης σε άτομα με ΣΔτ1. Η πλειοψηφία των μελετών, επίσης, περιελάμβανε παχύσαρκους ή υπέρβαρους ασθενείς (39 εκ των 42 μελετών).
Συμπερασματικά, η συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, ανέδειξε σημαντική επίδραση των χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη διαιτών συγκριτικά με άλλου τύπου δίαιτες στην HbA1c, στην FBG, στο ΒΜΙ, στην TC και στην LDL στα άτομα με ΣΔ ή διαταραχή ανοχής στη γλυκόζη. Περισσότερες μελέτες χρειάζονται για την επίδραση στο ΣΒ, αλλά και την επίδραση στη γλυκαιμική ρύθμιση του ΣΔτ1.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Jenkins DJ,Wolever TM, Taylor RH, Barker H, Fielden H, Baldwin JM, Bowling AC, Newman HC, Jenkins AL, Goff DV. Glycemic index of foods: a physiological basis for carbohydrate exchange. Am J Clin Nutr 1981;34(3):362–6.
- Wang Q, Xia W, Zhao Z, Zhang H. Effects comparison between low glycemic index diets and high glycemic index diets on HbA1c and fructosamine for patients with diabetes: a systematic review and metaanalysis. Prim Care Diabetes 2015;9(5):362–9