Prospective Studies Collaboration. Body-mass index and cause-specific mortality in 900 000 adults: collaborative analyses of 57 prospective studies
Lancet 2009; 373: 1083–96
Yπεύθυνη επιλογής και προώθησης: Αναστασία Θανοπούλου
Οι συσχετίσεις του ΔΜΣ με την ολική και την ειδική θνησιμότητα μπορούν να εκτιμηθούν καλύτερα μέσω μακροχρόνιων προοπτικών μελετών μεγάλου αριθμού ατόμων. Η Prospective Studies Collaboration είχε σκοπό να διερευνήσει αυτές τις συσχετίσεις, χρησιμοποιώντας δεδομένα από πολλές μελέτες. Έγιναν συσχετίσεις μεταξύ του ΔΜΣ κατά την ένταξη και της θνησιμότητας σε 57 προοπτικές μελέτες με 894.576 συμμετέχοντες, κυρίως στη Δυτική Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική (61% [n=541.452] άνδρες, μέση ηλικία κατά την ένταξη 46 [SD 11] έτη, διάμεσο έτος ένταξης 1979 [IQR 1975–85], μέσο ΔΜΣ 25 [SD 4] kg/m²). Οι συσχετίσεις έγιναν μετά από εξομοίωση ως προς ηλικία, φύλο, κάπνισμα και μελέτη προέλευσης. Εξαιρέθηκαν τα 5 πρώτα χρόνια της παρακολούθησης, με σκοπό τον περιορισμό εμφάνισης αντίστροφων συσχετίσεων. Έτσι έμειναν 66.552 θάνατοι από γνωστή αιτία κατά τη μέση διάρκεια παρακολούθησης 8 (SD 6) ετών. Η μέση ηλικία θανάτου ήταν 67 [SD 10] έτη. Σημειώθηκαν 30.416 θάνατοι αγγειακής αιτιολογίας, 2.070 θάνατοι διαβητικής, νεφρικής ή ηπατικής αιτιολογίας, 22. 592 θάνατοι νεοπλασματικής αιτιολογίας, 3.770 θάνατοι που αποδόθηκαν στο αναπνευστικό και 7704 θάνατοι άλλης αιτιολογίας. Η θνησιμότητα ήταν χαμηλότερη για άτομα αμφοτέρων των φύλων που είχαν ΔΜΣ 22,5–25 kg/m². Πάνω από αυτό το όριο, παρατηρήθηκαν θετικές συσχετίσεις μεταξύ συγκεκριμένων αιτίων θανάτων και δεν παρατηρήθηκε αρνητική συσχέτιση με καμία αιτία θανάτου. Οι κίνδυνοι θνησιμότητας που αποδόθηκαν στον υπερβάλλοντα ΔΜΣ και στο κάπνισμα ήταν αθροιστικοί. Κάθε αύξηση του ΔΜΣ κατά 5 kg/m² συσχετιζόταν κατά μέσο όρο με περίπου 30% υψηλότερη γενική θνησιμότητα (hazard ratio ανά 5 kg/m² [HR] 1,29 [95% CI 1,27–1,32]): 40% για θανάτους αγγειακής αιτιολογίας (HR 1,41 [1,37–1,45]) 60–120% για θανάτους διαβητικής, νεφρικής ή ηπατικής αιτιολογίας (HRs 2,16 [1,89–2,46], 1,59 [1,27–1,99] και 1,82 [1,59–2,09], αντίστοιχα); 10% για θανάτους νεοπλασματικής αιτιολογίας (HR 1,10 [1,06–1,15]), και 20% για θανάτους που αποδόθηκαν στο αναπνευστικό και για θανάτους άλλης αιτιολογίας (HRs 1,20 [1,07–1,34] και 1,20 [1,16–1,25], αντίστοιχα). Κάτω από το όριο ΔΜΣ 22,5–25 kg/m², ο ΔΜΣ παρουσίαζε αρνητική συσχέτιση με τη γενική θνησιμότητα, κυρίως εξαιτίας της ισχυρής αρνητικής συσχέτισης με τις αναπνευστικές νόσους και τον καρκίνο του πνεύμονα. Αυτές οι αρνητικές συσχετίσεις ήταν σημαντικά ισχυρότερες για καπνιστές παρά για μη καπνιστές, παρότι η χρήση καπνού ανά καπνιστή δεν διέφερε ιδιαιτέρως ανά κατηγορία ΔΜΣ.
Ερμηνεία των αποτελεσμάτων: Παρότι άλλα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά (πχ, η περίμετρος της μέσης, ο λόγος περιμέτρων μέσης προς ισχία) θα μπορούσαν να δώσουν επιπλέον πληροφορίες, συμπληρωματικές μ’ αυτές που δίνει ο ΔΜΣ, ο ΔΜΣ είναι από μόνος του ισχυρός προγνωστικός παράγοντας της γενικής θνησιμότητας τόσο όταν υπερβαίνει όσο και όταν υπολείπεται του ιδανικού των περίπου 22,5–25 kg/m². Η βαθμιαία μεγαλύτερη θνησιμότητα για άτομα με ΔΜΣ πάνω από αυτό το όριο οφείλεται κυρίως σε αγγειακή νόσο και η συσχέτιση είναι μάλλον αιτιολογική. Σε όρια ΔΜΣ 30–35 kg/m², η διάμεση επιβίωση μειώνεται κατά 2–4 έτη, στα 40–45 kg/m², η διάμεση επιβίωση μειώνεται κατά 8–10 έτη (μελιωση συγκρίσιμη μ’ αυτήν που αποδίδεται στο κάπνισμα). Η επιπλέον θνησιμότητα που παρατηρείται για ΔΜΣ μικρότερο του 22,5 kg/m² αποδίδεται κυρίως σε νόσους σχετιζόμενες με το κάπνισμα και δεν δύναται να ερμηνευτεί πλήρως.
Σχόλιο μεταφραστή: Ουδέν! «Οι παχέες σφόδρα κατά φύσιν ταχυθάνατοι γίγνονται μάλλον των ισχνών». Ιπποκράτους Αφορισμοί