Επιμέλεια:
- Κ. Μαρκάκης, Παθολόγος με εξειδίκευση στο σακχαρώδη διαβήτη, Επιμελητής Α΄ , B΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο “ΑTTIKON”
- Δ. Γκοτζιάς, Παθολόγος, Επιστημονικός συνεργάτης, B΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο “ΑTTIKON”
Eleanor L Ramos, Colin M Dayan, Lucienne Chatenoud, Zdenek Sumnik, Kimber M Simmons, Agnieszka Szypowska, Stephen E Gitelman, Laura A Knecht, Elisabeth Niemoeller, Wei Tian, Kevan C Herold; PROTECT Study Investigators. Teplizumab and β-Cell Function in Newly Diagnosed Type 1 Diabetes. N Engl J Med. 2023 Oct 18.doi: 10.1056/NEJMoa2308743. Online ahead of print.
Το teplizumab, ένα ανθρωποποιημένο αντίσωμα έναντι του CD3 των T κυττάρων, έχει εγκριθεί από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (Food and Drug Administration, FDA) για την καθυστέρηση της έναρξης κλινικά έκδηλου τύπου 1 διαβήτη (στάδιο 3) σε ασθενείς ηλικίας 8 ετών και άνω με προκλινική νόσο (στάδιο 2). Παραμένει άγνωστο εάν η ενδοφλέβια χορήγηση teplizumab σε ασθενείς με πρόσφατα διαγνωσμένο τύπου 1 διαβήτη μπορεί να καθυστερήσει την πρόοδο της νόσου.
Μέθοδοι: Σε αυτήν την φάσης 3, τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη έναντι εικονικού φαρμάκου μελέτη, εκτιμήθηκε η διατήρηση της λειτουργίας των β-κυττάρων, κλινικά τελικά σημεία και η ασφάλεια σε παιδιά και εφήβους που έλαβαν teplizumab ή εικονικό φάρμακο για δύο διάρκειας 12 ημερών κύκλους. Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο ήταν η μεταβολή από τις τιμές βάσης στις 78 εβδομάδες της λειτουργίας των β-κυττάρων, όπως εκτιμήθηκε με τη μέτρηση των επιπέδων C-πεπτιδίου μετά από διέγερση. Τα κύρια δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία ήταν οι δόσεις ινσουλίνης που απαιτούνταν για την επίτευξη των γλυκαιμικών στόχων, τα επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, ο χρόνος εντός γλυκαιμικού στόχου, και τα κλινικά σημαντικά υπογλυκαιμικά επεισόδια.
Αποτελέσματα: Οι ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με teplizumab (217 ασθενείς) είχαν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα διεγερμένου πεπτιδίου C από τους ασθενείς που έλαβαν εικονικό φάρμακο (111 ασθενείς) την εβδομάδα 78 (διαφορά των μέσων τιμών με τη μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων, 0,13 pmol/ml, 95% διάστημα εμπιστοσύνης [CI], 0,09 έως 0,17, P<0,001) και το 94,9% (95% CI, 89,5 έως 97,6) των ασθενών που έλαβαν θεραπεία με teplizumab διατήρησαν ένα κλινικά σημαντικό peak C-πεπτιδίου 0,2 pmol/ml ή μεγαλύτερο, σε σύγκριση με 79,2% (95% CI, 67,7 έως 87,4) από αυτούς που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Οι ομάδες δεν διέφεραν σημαντικά όσον αφορά τα βασικά δευτερεύοντα τελικά σημεία. Ανεπιθύμητες ενέργειες εμφανίστηκαν κυρίως με τη χορήγηση teplizumab συγκριτικά με τη χορήγηση placebo και περιελάμβαναν πονοκέφαλο, γαστρεντερικά συμπτώματα, εξάνθημα, λεμφοπενία και ήπιο σύνδρομο απελευθέρωσης κυτταροκινών.
Συμπεράσματα: Δύο κύκλοι 12 ημερών teplizumab σε παιδιά και εφήβους με πρόσφατα διαγνωσμένο διαβήτη τύπου 1 έδειξαν όφελος σε σχέση με το κύριο τελικό σημείο της διατήρησης της λειτουργίας των β-κυττάρων, αλλά δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων σε σχέση με τα δευτερεύοντα τελικά σημεία.