Αρχή / Αρχική Σελίδα / Αποδοτικότητα της διαλειμματικής ή συνεχόμενης πολύ χαμηλής σε ενέργεια δίαιτας σε υπέρβαρους ή παχύσαρκους ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2: Συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση

Αποδοτικότητα της διαλειμματικής ή συνεχόμενης πολύ χαμηλής σε ενέργεια δίαιτας σε υπέρβαρους ή παχύσαρκους ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2: Συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση

Yi Shan Huang, Qiyan Zheng, Huisheng Yang, Xinwen Fu, Xueqin Zhang, Chenhui Xia, Zebing Zhu, Yu Ning Liuand, Wei Jing Liu. Efficacy of Intermittent or Continuous Very Low-Energy Diets in Overweight and Obese Individuals with Type 2 Diabetes Mellitus: A Systematic Review and Meta-Analyses. J Diabetes Res 2020; 4851671. https://doi.org/10.1155/2020/4851671

 

Η παχυσαρκία είναι βασικός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 (ΣΔτ2) (1), ενώ η πλειοψηφία των ατόμων με ΣΔτ2 είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι (2). Έτσι, η διαχείριση της παχυσαρκίας είναι αποτελεσματική στρατηγική για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2 (3). Πολλές τεχνικές έχουν προταθεί για την αντιμετώπιση της, όπως οι συνεχόμενες πολύ χαμηλής σε ενέργεια δίαιτες (very low-energy diet – VLED) (£800 kcal/ημέρα), οι οποίες τα τελευταία χρόνια αρχίζουν να εφαρμόζονται σε παχύσαρκους ασθενείς με ΣΔτ2 (4,5). Η διαλειμματικές πολύ χαμηλής σε ενέργεια δίαιτες είναι εναλλακτική μορφή των συνεχόμενων πολύ χαμηλής σε ενέργεια διαιτών, για τους διαβητικούς τύπου 2, οι οποίες περιλαμβάνουν περιόδους πολύ χαμηλής σε ενέργεια διαιτών εναλλασσόμενες με περιόδους πρόσληψης θερμίδων > 1600 kcal/ημέρα (6). Η αποτελεσματικότητα αυτών των συνεχόμενων και διαλειμματικών πολύ χαμηλών σε ενέργεια διαιτών πρέπει να ληφθεί υπόψη.

Η παρούσα μελέτη είναι μία συστηματική μετα-ανάλυση, που είχε σκοπό να διερευνήσει την επίδραση των πολύ χαμηλής σε ενέργεια διαιτών στην απώλεια βάρους, στη γλυκαιμική ρύθμιση, στα επίπεδα λιπιδίων αίματος, σε υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα με διαβήτη τύπου 2 και επιπλέον, να διερευνήσει την μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα αυτών των διαιτών, ώστε να εξαχθούν πιο ουσιαστικές ενδείξεις στην κλινική εφαρμογή τους. Συμπεριελήφθησαν 18 κλινικές τυχαιοποιημένες και μη-τυχαιοποιημένες μελέτες, με συμμετέχοντες 911 άτομα με διαβήτη τύπου 2 και δείκτη μάζας σώματος ³30 kg/m2 ή υπερβάλλον σωματικό βάρος ³ 10% του ιδανικού σωματικού βάρους. Τα άτομα ακολούθησαν πρόγραμμα απώλειας βάρους με διαιτολόγια πολύ χαμηλών θερμίδων ή διαιτολόγια μέσου ενεργειακού ελλείμματος με ³ 1600 kcal/ημέρα ή διαιτολόγια χαμηλών θερμίδων (600-1800 kcal/ημέρα), διαλειμματικά ή συνεχόμενα.

Τα αποτελέσματα της μετα-ανάλυσης  ανέδειξαν ότι, στο τέλος των παρεμβάσεων, οι πολύ χαμηλής σε ενέργεια δίαιτες συγκρινόμενες με τις χαμηλής και μέτριας σε ενέργεια δίαιτες είναι πιο αποτελεσματικές στη μείωση βάρους (MD =-2.77; 95% CI =-4.81, -0.72; P =0.008, <0.05; I2 =0%) όσο ως προς την μείωση της γλυκόζης αίματος και των επιπέδων των τριγλυκεριδίων. Πάντως, όταν η διάρκεια παρακολούθησης ήταν ≥ 1 έτος, η παρατηρούμενη απώλεια βάρους συγκριτικά με τις ομάδες ελέγχου δεν ήταν σημαντική (MD =-0.84; 95% CI =-3.01, 1.32; P =0.45, I2 =0%). Τέσσερις μελέτες  ανέλυσαν την απώλεια βάρους και τα επίπεδα τριγλυκεριδίων μεταξύ των ομάδων που ακολούθησαν δίαιτα πολύ χαμηλή σε ενέργεια  και βαριατρική χειρουργική και δεν διαπιστώθηκε σημαντική διαφορά μεταξύ αυτών. Πέντε μελέτες  ανέλυσαν τα επίπεδα γλυκόζης μεταξύ των ομάδων που ακολούθησαν δίαιτα πολύ χαμηλή σε ενέργεια  και βαριατρική χειρουργική και δεν διαπιστώθηκε σημαντική διαφορά μεταξύ αυτών. Μόνο τρεις μελέτες ανέφεραν επανάκτηση του βάρους, επαναφορά της γλυκαιμίας και των άλλων δεικτών μετά την ολοκλήρωση του περιορισμού των θερμίδων.

Ωστόσο, στον 5ετή επανέλεγχο, δεν παρατηρήθηκε κάποια στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των πολύ χαμηλής και χαμηλής σε ενέργεια διαιτών όσον αφορά στη μείωση του βάρους και των τριγλυκεριδίων, όμως η πρώτη διαιτητική προσέγγιση φάνηκε πιο αποδοτική στη μείωση των επιπέδων γλυκόζης αίματος. Παράλληλα, οι πολύ χαμηλής σε ενέργεια δίαιτες σε σύγκριση με τα βαριατρικά χειρουργεία παρέχουν τα ίδια κλινικά οφέλη που προαναφέρθηκαν, ενώ βελτιώνουν και την ινσουλινοαντίσταση. Επιπλέον, περισσότερα άτομα που ακολούθησαν πολύ χαμηλές σε ενέργεια συγκρινόμενες με χαμηλής και μέτριας σε ενέργεια δίαιτες αναφέρθηκαν ότι εγκατέλειψαν τη μελέτη.

Στους περιορισμούς της παρούσας μετα-ανάλυσης καταγράφονται ότι: α) συμπεριελήφθησαν τυχαιοποιημένες και μη-τυχαιοποιημένες μελέτες, αυξάνοντας την ετερογένεια και τον κίνδυνο συγχυτικών παραμέτρων β) συμπεριελήφθη μικρός αριθμός ερευνητικών ομάδων με επακόλουθο μικρή εκπροσώπηση δεδομένων γ) οι περισσότερες μελέτες δεν ανέφεραν την αντιδιαβητική αγωγή των συμμετεχόντων στη μελέτη δ) λίγες μελέτες ανέφεραν δεδομένα για τα αποτελέσματα παρακολούθησης ε) η μεγαλύτερη διάρκεια παρακολούθησης ήταν 5 έτη.

Το γενικότερο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η διατροφική αγωγή με πολύ χαμηλής σε ενέργεια δίαιτες είναι αποτελεσματική τόσο για την ταχεία μείωση του βάρους όσο και για τη βελτίωση της γλυκαιμικής ρύθμισης και του μεταβολισμού των λιπιδίων σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα με ΣΔτ2. Επιπλέον, έχουν παρόμοια αποτελεσματικότητα και αποδοχή με τη βαριατρική χειρουργική. Αξίζει να σημειωθεί, πως οι πολύ χαμηλής σε ενέργεια δίαιτες θα μπορούσαν να ενθαρρύνονται σε παχύσαρκους ή με υπερβάλλον βάρος διαβητικούς τύπου 2, οι οποίοι χρήζουν άμεσης απώλειας βάρους και είναι ακατάλληλοι ή απρόθυμοι να υποβληθούν σε βαριατρική χειρουργική επέμβαση.

Ωστόσο, τα βασικά αυτά αποτελέσματα που αναδείχθηκαν από τη συγκεκριμένη μετα-ανάλυση έχουν χαμηλό ή εξαιρετικά βασικό επίπεδο απόδειξης και γι’ αυτό χρειάζεται να διεξαχθούν περισσότερες κλινικές μελέτες που θα εξετάζουν τις μακροπρόθεσμες επιδράσεις των πολύ χαμηλής σε ενέργεια διαιτών σε υπέρβαρους ή παχύσαρκους διαβητικούς τύπου 2.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  1. Blüher M. Obesity: global epidemiology and pathogenesis. Nat Rev Endocrinol 2019; 15(5); 288-298
  2. Daousi C, Casson IF, Gill GV, et al. Prevalence of obesity in type 2 diabetes in secondary care: association with cardiovascular risk factors. Postgrad Med J 2006; 82(966):280-228
  3. American Diabetes Association. Obesity management for the treatment of type 2 Diabetes: Standards of medical care in diabetes-2019. Diabetes Care 2019; 42(Suppl 1):S81-S89
  4. Rothberg AE, McEwen LN, Kraftson AT, Fowler CE, Herman WH. Very-low-energy diet for type 2 diabetes: an underutilized therapy? J Diabetes Complications 2014; 28(4):506-510
  5. Rehackova L, Araújo-Soares V, Adamson AJ, et al. Acceptability of a very-low-energy diet in type 2 diabetes: patient experiences and behaviour regulation. Diabet Med 2017; 34(11):1554-1567
  6. HarrisL, McGarty A, Hutchison L, Ells L, Hankey Short-term Intermittent Energy Restriction Interventions for Weight Management: A Systematic Review and Meta-Analysis. Obes Rev 2018; 19 (1):1-13, doi: 10.1111/obr.12593

 

Top