Ιωάννης Βυτιάσης1, Ιωάννα Καρούζου1
Επιμέλεια: Χάρης Δημοσθενόπουλος1
1 Τμήμα Κλινικής Διατροφής, ΓΝΑ Λαϊκό
Οι γιορτές των Χριστουγέννων φέρνουν περισσότερα γεύματα, κοινωνικές συναντήσεις και γλυκούς πειρασμούς. Για άτομα με διαβήτη, αυτές οι αλλαγές μπορεί να επηρεάσουν τον γλυκαιμικό έλεγχο, γι’ αυτό η προσεκτική διατροφή είναι απαραίτητη.
Τα συνεχόμενα γλυκά των γιορτών
Τα γιορτινά γλυκά εμφανίζονται σε κάθε σπίτι ή κοινωνική επίσκεψη, γεγονός που διευκολύνει την υπερκατανάλωση. Μελομακάρονα, κουραμπιέδες και βασιλόπιτα είναι πλούσια σε υδατάνθρακες και ανεβάζουν γρήγορα τη γλυκόζη. Η λύση δεν είναι η πλήρης αποφυγή, αλλά οι μικρές μερίδες, κατά προτίμηση σε συνδυασμό με γεύμα ώστε να μειώνεται ο ρυθμός απορρόφησης των υδατανθράκων.
Το “λίγο απ’ όλα” στα γιορτινά τραπέζια
Τα εορταστικά τραπέζια περιλαμβάνουν συχνά πολλά διαφορετικά αμυλούχα τρόφιμα πατάτες, πίτες, ψωμί. Ένας πρακτικός κανόνας είναι: μισό πιάτο σαλάτα, ένα τέταρτο άπαχη πρωτεΐνη και ένα τέταρτο ένα αμυλούχο τρόφιμο της επιλογής σας. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αποφεύγετε να κάθεστε στο γιορτινό τραπέζι τελείως νηστικοί.
Τα “κρυμμένα” σάκχαρα σε ποτά και ροφήματα
Γιορτινά ποτά όπως λικέρ, ζεστό κρασί και αρωματικοί καφέδες περιέχουν συχνά πολύ ζάχαρη. Καλύτερες επιλογές είναι τα αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη ή το απλό ή ανθρακούχο νερό. Στην κατανάλωση αλκοόλ βοηθά η μέτρια ποσότητα και πάντα μαζί με φαγητό. Η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία συνιστά τον περιορισμό της πρόσληψης αλκοόλ στο ένα ποτό για τις γυναίκες και στα δύο ποτά για τους άνδρες.
Η καθιστική ζωή των ημερών
Κατά τις γιορτές μειώνεται η κίνηση και αυτό επηρεάζει την ινσουλινοευαισθησία και τον γλυκαιμικό έλεγχο. Μικρές βόλτες μετά τα γεύματα, περπάτημα στη γειτονιά ή λίγη ήπια άσκηση στο σπίτι μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.
Η παράλειψη μετρήσεων και αγωγής
Η παράλειψη δόσεων ή η μειωμένη παρακολούθηση της γλυκόζης κατά τη διάρκεια των γιορτών συχνά οδηγεί σε απρόβλεπτες τιμές. Η διατήρηση όσο το δυνατόν πιο σταθερού προγράμματος και η προετοιμασία πριν από εξόδους ή ταξίδια αποτελούν σημαντικούς συμμάχους.
Η συναισθηματική κατανάλωση τροφής
Τα έντονα συναισθήματα των γιορτών οδηγούν συχνά σε υπερφαγία. Η αναγνώριση των συναισθημάτων και η επιλογή άλλων τρόπων χαλάρωσης όπως μια βόλτα, μια ευχάριστη δραστηριότητα ή η επαφή με αγαπημένα πρόσωπα βοηθούν στη διατήρηση ισορροπίας.
Το “θα το διορθώσω μετά”
Η νοοτροπία της υπερβολής με την προσδοκία ότι μια «διόρθωση» αργότερα θα λύσει το πρόβλημα συχνά οδηγεί σε ασταθείς τιμές γλυκόζης. Οι μικρές, σταθερές, ισορροπημένες επιλογές είναι πιο αποτελεσματικές από τις απότομες διορθωτικές κινήσεις.
Η ενημέρωση και η αυτοφροντίδα αποτελούν το καλύτερο δώρο που μπορούμε να προσφέρουμε στον εαυτό μας.
Καλές γιορτές με υγεία, ευτυχία και ενσυνείδητη κατανάλωση!
ΠΗΓΕΣ:
- Sebastian-Valles, F., Arranz Martin, J. A., et al (2024). Effect of Christmas Holidays on Type 1 Diabetes Mellitus in Users of Glucose Flash Systems. Endocrine practice : official journal of the American College of Endocrinology and the American Association of Clinical Endocrinologists, 30(4), 372–379.
- Belsare, P., Lu, B., Bartolome, A., & Prioleau, T. (2022). Investigating Temporal Patterns of Glycemic Control around Holidays. Annual International Conference of the IEEE Engineering in Medicine and Biology Society. IEEE Engineering in Medicine and Biology Society. Annual International Conference, 2022, 1074–1077.
- Davies, M. J., D’Alessio, D. A., Fradkin, J., et al (2018). Management of Hyperglycemia in Type 2 Diabetes, 2018. A Consensus Report by the American Diabetes Association (ADA) and the European Association for the Study of Diabetes (EASD). Diabetes care, 41(12), 2669–2701.