Longgang Zhao, Xinyuan Zhang, Mace Coday, David O. Garcia, Xinyi Li, Yasmin Mossavar-Rahmani, Michelle J. Naughton, Melissa Lopez-Pentecost, Nazmus Saquib, Aladdin H. Shadyab, Michael S. Simon, Linda G. Snetselaar, Fred K. Tabung, Deirdre K. Tobias, Trang VoPham, Katherine A. McGlynn, Howard D. Sesso, Edward Giovannucci, JoAnn E. Manson, Frank B. Hu,, Lesley F. Tinker, Xuehong Zhang
JAMA. 2023;330(6):537-546
DOI: 10.1001/jama.2023.12618
Σκοπός
Εκτιμάται πως περίπου 65% των ενηλίκων στην Αμερική καταναλώνουν σακχαρούχα ποτά καθημερινά. Σκοπός της συγκεκριμένης μελέτης είναι να μελετήσει τις συσχετίσεις της κατανάλωσης ποτών με προσθήκη ζάχαρης αλλά και τεχνητών γλυκαντικών με την επίπτωση του καρκίνου του ήπατος και τη θνησιμότητα στη χρόνια ηπατική νόσο.
Μέθοδοι
Πρόκειται για μια προοπτική μελέτη κοορτής σε 98.786 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ηλικίας 50 με 79 ετών οι οποίες ήταν εγγεγραμμένες στο πρόγραμμα “Women’s Health Initiative” από το 1993 έως το 1998 σε 40 κλινικά κέντρα στην Αμερική. Η παρακολούθηση αυτών των γυναικών ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2020. Εξετάζεται λοιπόν, η πρόσληψη σακχαρούχων ποτών για ένα διάστημα τριών ετών, μέσα από ένα ερωτηματολόγιο το οποίο κατέγραφε τη συχνότητα πρόσληψης αναψυκτικών και φρουτοποτών στο σύνολό τους από την αρχή της μελέτης. Οι δύο βασικές εκβάσεις που αναζητούνται είναι η επίπτωση του καρκίνου του ήπατος και η θνησιμότητα που οφείλεται σε χρόνια ηπατική νόσο και ορίζεται ως θάνατος από μη αλκοολική νόσο του ήπατος, ηπατική ίνωση, κίρρωση, αλκοολική ηπατική νόσο και χρόνια ηπατίτιδα. Χρησιμοποιούνται αναλογικά μοντέλα παλινδρόμησης για τον υπολογισμό των πολυπαραγοντικών hazard ratios (HRs) και 95% διαστήματα εμπιστοσύνης για την επίπτωση του καρκίνου του ήπατος και τη θνησιμότητα στη χρόνια ηπατική νόσο, συνυπολογίζοντας τους πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες όπως τα δημογραφικά στοιχεία και ο τρόπος ζωής.
Αποτελέσματα
Κατά τη διάρκεια της μελέτης διαγνώστηκε καρκίνος στο ήπαρ σε 207 γυναίκες, σε ένα μέσο διάστημα παρακολούθησης 20.9 έτη, ενώ 148 γυναίκες πέθαναν από χρόνια ηπατική νόσο. Βάσει των δεδομένων καταγραφής, 6.8% των γυναικών δήλωσαν ότι καταναλώνουν 1 ή περισσότερα σακχαρούχα ποτά την ημέρα και 13.1% των γυναικών 1 ή περισσότερα ποτά με τεχνητά γλυκαντικά την ημέρα. Οι γυναίκες με ημερήσια πρόσληψη σακχαρούχων ποτών μεγαλύτερη ή ίση με 1 μερίδα, σε σύγκριση με τις γυναίκες με μηνιαία πρόσληψη σακχαρούχων ποτών μικρότερη ή ίση με 3 μερίδες, φαίνεται να έχουν στατιστικά σημαντικότερο κίνδυνο για καρκίνο του ήπατος (18.0 έναντι 10.3 ανά 100.000 άνθρωπο-έτη) (P=0.02) (95% CI, 1.16-2.96) και για θάνατο σε έδαφος χρόνιας ηπατικής νόσου (17.7 έναντι 7.1 ανά 100 000 άνθρωπο-έτη) (P<0.001) (95% CI, 1.03-2.75). Αντιθέτως, στις γυναίκες με ημερήσια πρόσληψη ποτών με τεχνητά γλυκαντικά μεγαλύτερη ή ίση με 1 μερίδα, σε σύγκριση με μηνιαία πρόσληψη μικρότερη ή ίση με 3 μερίδες, δε παρατηρείται αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο του ήπατος (11.8 έναντι 10.2 ανά 100.000 άνθρωπο-έτη) (P=0.7) (95% CI, 0.70-1.94) ή για θάνατο λόγω χρόνιας ηπατικής νόσου (7.1 έναντι 5.3 ανά 100.000 άνθρωπο-έτη) (P=0.32) (95% CI, 0.49-1.84).
Συμπεράσματα
Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, η κατανάλωση μιας ή περισσότερων μερίδων σακχαρούχων ποτών ημερησίως, σε σύγκριση με την κατανάλωση τριών ή λιγότερων μερίδων το μήνα, συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του ήπατος και θανάτου από χρόνια ηπατική νόσο. Περαιτέρω μελέτες είναι απαραίτητες για να επιβεβαιώσουν τα παραπάνω ευρήματα και να αναγνωρίσουν τα βιολογικά μονοπάτια αυτής της συσχέτισης.
Επιμέλεια: Ελένη Μάνθου